Theo lời mời của Tổng hội người Campuchia gốc Việt, Đoàn đại biểu của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị và Hội hữu nghị Việt Nam – Campuchia tỉnh Khánh Hòa tham dự lễ ra mắt Tỉnh hội người Campuchia gốc Việt tại tỉnh StungTreng – Campuchia. Đón chúng tôi tại biên giới cửa khẩu Lệ Thanh – Đồi cỏ Gia Lai – là anh Nguyễn Văn An – Phó Chủ tịch Hội người Campuchia gốc Việt tỉnh Ratanakiri. Anh phấn khởi đưa chúng tôi về văn phòng Tỉnh hội đang xây dựng dở dang. Với giọng hồ hởi, anh kể cho chúng tôi nghe quá trình vận động bà con Việt kiều tại Ratanakiri để xây dựng văn phòng Tỉnh hội. Đây là địa điểm thân thiết của Kiều bào tại tỉnh, sẽ cùng nhau bàn thảo, giúp nhau khắc phục cuộc sống đang còn khó khăn tại địa phương.
Trong buổi cơm chiều, ông Suyon cùng phu nhân – Chủ tịch Tổng hội người Campuchia gốc Việt – và các ông bà trong Ban chấp hành hồ hởi đón chúng tôi trong niềm vui rộn ràng. Ông Sufon cho biết toàn quốc có hơn 200.000 kiều bào Việt Nam, trong đó có 165.000 là có các loại giấy tờ tùy thân hợp pháp, còn lại gần 25.000 kiều bào vì nhiều lý do không làm được các giấy tờ theo pháp luật Campuchia. Hiện nay chính phủ hoàng gia Campuchia đang siết chặt công tác quản lý người nước ngoài, do vậy số bà con này đang gặp rất nhiều khó khăn. Hơn nữa, đa số kiều bào Việt Nam sống tại Campuchia tuy ổn định nhưng công việc làm ăn, đời sống còn gặp nhiều khó khăn, cần được sự giúp đỡ của cộng đồng. Đứng trước những thử thách đó, Tổng hội đã đề nghị chính phủ cho phép thành lập Tổng hội người Campuchia gốc Việt tại PhnomPenh và 25 tỉnh thành. Thời gian qua Tổng hội đã tiến hành ra mắt được 22 Tỉnh hội và đang xúc tiến để thành lập 3 Tỉnh hội còn lại. Việc đón tiếp đoàn đại biểu của Khánh Hòa và Gia Lai trong dịp ra mắt Tỉnh hội StungTreng là vinh dự lớn cho Tỉnh hội và địa phương.
Tại buổi lễ ra mắt Tỉnh hội StungTreng có sự tham dự của ông Phó Tỉnh Trưởng StungTreng, các ngành của tỉnh, ông Suyon long trọng đọc quyết định của Tổng hội và trao con dấu của Tỉnh hội cho Ban Chấp hành Tỉnh hội StungTreng. Ban Chấp hành hứa sẽ cố gắng thực hiện tôn chỉ, mục đích của Hội, ngoài việc chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của Hội viên, sẽ là cầu nối hữu nghị với chính quyền tại Việt Nam; nhằm kêu gọi giúp đỡ kiều bào vượt qua những khó khăn trong cuộc sống trên đất bạn. Phát biểu tại buổi lễ, Đoàn đại biểu Khánh Hòa, Gia Lai chúc mừng sự ra đời hết sức cần thiết của Hội và hy vọng sẽ cùng với Hội chăm lo cho bà con trong cuộc sống còn nhiều khó khăn.
Cũng trong dịp này, đoàn đại biểu tỉnh Khánh Hòa đến viếng Tượng đài hữu nghị Việt Nam – Campuchia tại StungTreng , tại Preah Vihear. Đồng thời đi thăm di sản văn hóa thế giới Đền Preah Vihear tại biên giới Campuchia – Thái Lan. Nơi đây trong cuộc kháng chiến giúp bạn chống Tập đoàn diệt chúng Pôn Pốt, bộ đội tình nguyện Việt Nam đã chiến đấu dũng cảm, hy sinh quên mình để bảo vệ di sản cũng như đập tan sự phản kháng cuối cùng của tàn quân Pôn Pốt.
Đứng trước vẻ hùng vĩ của ngôi đền, chúng tôi thầm nhớ đến đồng đội đã từng nằm lại vĩnh viễn nơi đây. Đồng thời bày tỏ sự thán phục trước kỳ quan của nhân loại được dựng lên bởi bàn tay, khối óc của dân tộc Campuchia; đã để lại cho nhân loại một di sản văn hóa, một kỳ quan. Trong thơi gian tại StungTreng đoàn đã đến thăm công trình hữu nghị Nhà khách Tỉnh đội StungTreng do Tỉnh đội Khánh Hòa xây dựng nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước.
Con đường từ Preah Vihear như ngắn hơn khi chúng tôi trên đường về đến biên giới, đất bạn đã hồi sinh, thị xã StungTreng, Ratanakiri đang chuyển mình, vùng đất đỏ bazan đang xanh thắm với những vườn cao su, hồ tiêu chạy dài, ngút ngàn. Cảm ơn sự gắn bó của Tổng hội, cảm ơn những người bạn Campuchia và Việt Nam đã dành cho chúng tôi một chuyến đi nhiều kỷ niệm, cho chúng tôi được một lần trở lại chiến trường xưa.
Bá Lin