Sau 17 năm thực hiện Chỉ thị số 44-CT/TW, ngày 20/9/1994 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa VII) về “Mở rộng và đổi mới hoạt động đối ngoại nhân dân”, công tác đối ngoại nhân dân đã góp phần tích cực vào việc giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, mở rộng quan hệ hữu nghị, hợp tác, tạo điều kiện quốc tế thuận lợi cho công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa. Đối ngoại nhân dân đã cùng đối ngoại đảng và ngoại giao nhà nước tạo nên sức mạnh tổng hợp, thực hiện thắng lợi đường lối và chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta.
Trước tình hình và nhiệm vụ của giai đoạn mới, Ban Bí thư tiếp tục ban hành Chỉ thị số 04-CT/TW, ngày 06/7/2011 về tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại nhân dân trong tình hình mới.
Thực hiện Chỉ thị 04-CT/TW, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Khánh Hòa (Liên hiệp) đã cùng với các Hội hữu nghị song phương, đa phương tỉnh và tổ chức thành viên triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ công tác đối ngoại nhân dân trong giai đoạn 2011 – 2020 với phương châm “Chủ động, linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả” và đã đạt được nhiều thành tích, góp phần đáng kể vào thành công chung trong các hoạt động đối ngoại của đất nước, đặc biệt là công tác đối ngoại nhân dân của tỉnh Khánh Hòa.
Có thể nêu một số kết quả như sau:
1.Công tác củng cố, phát triển các mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị và hợp tác nhân dân, mở rộng mạng lưới bạn bè, đối tác quốc tế:
Liên hiệp thường xuyên duy trì tốt mối quan hệ hữu nghị, hợp tác với gần 200 tổ chức, cá nhân bạn bè quốc tế, nhất là với các Đại sứ quán, Tổng Lãnh sự quán, các tổ chức quốc tế tại Việt Nam.
Với phương châm tiếp tục mở rộng các loại hình đối ngoại nhân dân theo hướng xã hội hóa, đa dạng hóa, đa phương hóa, Liên hiệp luôn duy trì việc tổ chức một số hoạt động thường niên như: Gặp mặt năm mới dành cho kiều bào và người nước ngoài đang sinh sống, học tập, làm việc tại Nha Trang – Khánh Hòa; tổ chức du xuân, tham quan Hội hoa xuân Nha Trang dịp Tết Nguyên đán; dâng hương Đền Hùng nhân ngày Giỗ Tổ Hùng Vương; tổ chức vui Tết Trung thu cho thiếu nhi là con em của một số người nước ngoài và kiều bào,… Những hoạt động thường niên này nhằm vừa giới thiệu hình ảnh, con người, văn hóa của vùng đất Trầm Hương – Yến Sào đến với bạn bè quốc tế, vừa duy trì được mối liên kết và tăng cường tình đoàn kết, hữu nghị và hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân Khánh Hòa với nhân dân các nước trên thế giới.
Hàng năm, Liên hiệp đều tổ chức các hoạt động kỷ niệm nhân ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam với các nước hoặc ngày Quốc khánh của các nước bạn như: Lào, Campuchia, Pháp, Đức, Nga, Nhật, Trung Quốc,…
Liên hiệp Hữu nghị tổ chức Đoàn kiều bào, người nước ngoài dâng hương ngày Giỗ Tổ Hùng Vương
2.Công tác thông tin, tuyên truyền đối ngoại:
Liên hiệp đã thiết lập trang thông tin điện tử và xuất bản Bản tin Hữu nghị định kỳ 4 số/năm với số lượng 200 bản/số. Đây là kênh thông tin hữu ích nhằm nâng cao hơn nữa vị thế của Liên hiệp trong lòng bè bạn quốc tế, bà con người Việt Nam ở nước ngoài và các đơn vị bạn.
Trong các ấn phẩm thông tin đối ngoại này, Liên hiệp thường xuyên cập nhật tin, bài về các hoạt động đối ngoại trong và ngoài tỉnh cũng như hoạt động đối ngoại nhân dân của Cơ quan thường trực Liên hiệp, các đơn vị thành viên nhằm cung cấp thông tin kịp thời và quảng bá hoạt động của Liên hiệp cũng như công tác đối ngoại đến với các tỉnh, thành trong nước và bà con kiều bào, người nước ngoài, qua đó nâng cao nhận thức của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, bạn bè quốc tế đối với công cuộc xây dựng và phát triển tỉnh Khánh Hòa, tăng cường sự hiểu biết và thiện cảm của bạn bè quốc tế đối với Việt Nam cũng như nâng tầm vị thế, hình ảnh của Khánh Hòa – Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế.
3.Công tác phi chính phủ nước ngoài:
Trong 10 năm qua (2011 – 2020), Liên hiệp đã tích cực vận động các cá nhân, tổ chức nước ngoài viện trợ dưới các hình thức dự án, phi dự án với tổng giá trị giải ngân đạt khoảng 278 tỷ đồng, góp phần hiệu quả vào công cuộc xóa đói giảm nghèo và phát triển bền vững của tỉnh. Có thể kể đến một số tổ chức PCPNN thường xuyên có mối quan hệ hợp tác với Liên hiệp như: Les Amis de Nha Trang (Pháp), Aid for Kids (Mỹ), Ecole Sauvage (Pháp), Le Liseron (Pháp),…
Hoạt động viện trợ của các tổ chức PCPNN tập trung chủ yếu trong 3 lĩnh vực: Y tế, Giáo dục – Đào tạo và An sinh xã hội. Thông qua các chương trình, dự án, hoạt động viện trợ của các tổ chức PCPNN được triển khai thực hiện tại Khánh Hòa, đặc biệt tại các xã miền núi và các địa phương nghèo trong tỉnh, đã mang lại nhiều ý nghĩa thiết thực và hỗ trợ hiệu quả cho việc cải thiện điều kiện sinh hoạt của người dân các vùng thụ hưởng, khắc phục phần nào khó khăn trong việc giải quyết những vấn đề xã hội, góp phần cho mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội bền vững của tỉnh nhà.
4.Công tác người Việt Nam ở nước ngoài:
Tiếp tục thực hiện Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị về công tác về người Việt Nam ở nước ngoài, xác định kiều bào đóng vai trò là một trong những cầu nối quan trọng trong công tác đối ngoại nói chung và đối ngoại nhân dân nói riêng, vì vậy trong thời gian qua, thông qua các hoạt động mang tính chất truyền thống, hướng về cội nguồn như: Giao lưu gặp mặt nhân dịp Tết Nguyên đán, du xuân tìm hiểu văn hóa Việt Nam nhân dịp tết truyền thống, viếng Đền Hùng tại Nha Trang nhân ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, Tết Trung thu cho thiếu nhi,… Liên hiệp đã kết nối và huy động một bộ phận kiều bào đang sinh sống tại Nha Trang – Khánh Hòa tham gia vào các hoạt động đối ngoại nhân dân và đóng góp, hỗ trợ công tác an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh.
Đồng thời, Liên hiệp vẫn thường xuyên hướng dẫn, hỗ trợ, tư vấn và cung cấp các văn bản pháp luật hiện hành của Nhà nước, các chính sách của tỉnh đến người Việt Nam ở nước ngoài, giúp đỡ bà con kiều bào ổn định cuộc sống khi về quê hương; trong đó, chủ yếu là việc hỗ trợ, hướng dẫn kiều bào làm thủ tục xin visa, thường trú,…
Tuy đã đạt được một số thành tích đáng khích lệ nhưng trong quá trình thực hiện Chỉ thị 04-CT/TW, Liên hiệp vẫn gặp không ít khó khăn, hạn chế, ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả hoạt động:
– Công tác vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài tuy có nhiều nỗ lực nhưng việc tổ chức triển khai công tác này còn nhiều bất cập như chưa khai thác hết tiềm năng của các tổ chức PCPNN để phục vụ cho chương trình an sinh xã hội của tỉnh.
– Công tác hòa bình, đoàn kết, hữu nghị được triển khai chưa thật sự sâu rộng, hiệu quả mang lại có mặt còn hạn chế. Việc kết nối, phát triển các mối quan hệ mới với bạn bè quốc tế còn nhiều khó khăn, bất cập.
– Điều kiện, kinh phí, cơ sở vật chất và cơ chế bảo đảm cho bộ máy và đội ngũ cán bộ chuyên trách cũng như cho việc triển khai các hoạt động đối ngoại nhân dân tuy đã được các cấp có thẩm quyền quan tâm tạo điều kiện nhưng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
– Việc thể chế hóa về mặt Nhà nước các Chỉ thị số 28-CT/TW, Chỉ thị số 04-CT/TW của Ban Bí thư chưa được kịp thời, hiệu quả, chưa được phổ biến sâu rộng đến các cấp ủy đảng, chính quyền và nhân dân. Bên cạnh đó, năng lực của đội ngũ cán bộ Liên hiệp có mặt còn hạn chế, tính chuyên nghiệp trong thực thi nhiệm vụ chưa cao.
Từ đó, một số bài học kinh nghiệm hoạt động cần được lưu tâm:
Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất từ tỉnh đến cơ sở trong công tác đối ngoại nhân dân, phát huy vai trò nòng cốt của cơ quan chuyên trách, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các đoàn thể nhân dân, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan làm công tác đối ngoại với các đoàn thể nhân dân.
Hai là, cần làm tốt công tác tuyên truyền sâu rộng trong các cấp, các ngành và nhân dân về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác đối ngoại nhân dân, làm thay đổi về nhận thức, tạo sự đồng thuận cao trong hành động của cả hệ thống chính trị và toàn dân.
Ba là, thực hiện tốt phương châm “Chủ động, linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả” trong hoạt động.
Bốn là, từng bước xây dựng và phát triển các tổ chức hội hữu nghị làm nòng cốt và là đầu mối triển khai các hoạt động đối ngoại nhân dân. Đồng thời, tiếp tục củng cố, tăng cường năng lực của lực lượng tham gia hoạt động đối ngoại nhân dân, thực hiện phân công, phân cấp cùng với tăng cường kiểm tra, giám sát, nâng cao chất lượng hoạt động.
Trong thời gian đến, Liên hiệp sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền Chỉ thị số 04-CT/TW của Ban Bí thư đến các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân nhằm giúp hiểu rõ hơn về chủ trương, quan điểm của Đảng, chính sách của Nhà nước ta về công tác đối ngoại nhân dân trong tình hình mới. Trong năm 2022 sẽ tập trung thông tin tuyên truyền về đất nước, con người, văn hóa, lễ nghi, tôn giáo,… của các quốc gia ASEAN nhằm cung cấp cho người dân những thông tin cơ bản, cần thiết trong quá trình hội nhập khu vực, từ đó xây dựng mối quan hệ phù hợp và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại nhân dân. Tăng cường hoạt động giao lưu, hợp tác hữu nghị, phát huy tinh thần đoàn kết giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân các nước. Chủ động tham gia tìm hiểu, mở rộng quan hệ hợp tác với các tổ chức nhân dân trong khối ASEAN, trao đổi kinh nhiệm về việc các đoàn thể nhân dân tham gia quản lý xã hội, góp phần vì hòa bình, ổn định, phát triển thịnh vượng trong khu vực, tranh thủ sự ủng hộ tối đa đối với việc bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ biển, đảo của nước ta.
Thanh Lâm.