Đã hơn một thế kỷ nay, tên tuổi nhà bác học lớn Alexander Yersin đã gắn liền với Nha Trang – Khánh Hòa. Tên ông đã trở thành một biểu tượng cao quý suốt đời tận tụy cống hiến cho khoa học, mang lại sức khỏe, niềm vui, không ngừng nâng cao đời sống của con người, đồng thời là tấm gương lớn lao về lòng nhân ái yêu thương con người đặc biệt đối với dân nghèo, bệnh tật.
Hội Ái mộ Yersin mang tên nhà khoa học ra đời từ năm 1990. Hơn 25 năm qua, Hội đã tiếp bước trên con đường nhân văn, nhân đạo của A. Yersin.
Hội đã phối hợp cùng các cơ quan trong tỉnh, các hội từ thiện nước ngoài, tổ chức nhiều hội thảo khoa học về A. Yersin. Nhiều tham luận nói lên rất cảm động về 80 năm cuộc đời hơn 50 năm làm việc gắn bó với Nha Trang – Việt Nam.
Các phát biểu tham luận của các đại biểu đã góp phần tôn vinh những giá trị văn hóa, tính nhân văn cao cả, và công lao to lớn của nhà bác học Yersin đã để lại cho nhân dân Nha Trang – Khánh Hòa cũng như cả nước và nhân loại, đồng thời nói lên lòng biết ơn sâu sắc, lòng kính trọng đối với nhà bác học.
Ngài đại sứ Pháp tại Việt Nam, ông Claude Blanche Maison đã xúc động nói “Tôi đặc biệt sung sướng đến đây để dự hội thảo về Yersin, tôi đến đây để tưởng nhớ một người thầy thuốc, một nhà bác học, một nhà khoa học, nhưng trước hết tôi muốn chào người thầy thuốc luôn gần gũi với nhân dân Nha Trang – Việt Nam. Đó là một nhà văn chân chính.
Ngài Peter Frie Derich, Đại sứ liên bang Thụy Sỹ tại Việt Nam khẳng định: “Chính phủ Việt Nam đã vô cùng đúng đắn trong việc ca ngợi con người chí công vô tư, xuất thân từ Thụy Sỹ, từ Pháp, và con người này bây giờ đã thành con người Việt Nam”.
Hơn 25 năm qua, Hội những người ái mộ Yersin luôn luôn phát triển không ngừng nhằm tiếp tục phát huy tinh thần nhân đạo cao cả của nhà bác học Yersin với nhiều hoạt động về người nghèo, về trẻ em mồ côi, khuyết tật, các cháu học sinh nghèo học giỏi… tập hợp được nhiều nhân sĩ, cán bộ công chức, hưu trí, các tổ chức nhân đạo, hàng năm giúp trực tiếp cho người nghèo hàng tỷ đồng.
Hội còn phối hợp với các cơ quan truyền hình, thông tin, báo chí trong và ngoài nước đã sản xuất 8 bộ phim về Yersin, đã chiếu trên VTV5, VTV1…, xuất bản nhiều bộ sách về Yersin bằng hai thứ tiếng Pháp – Việt.
Hội đã kết nối, phối hợp với 16 tổ chức quốc tế và cá nhân nhằm phát huy tài sản quý giá nhà khoa học A. Yersin đã để lại, phát triển lòng nhân ái và tình yêu con người. Hội Ái mộ Yersin đã làm tốt công tác đối ngoại, kế thừa và phát huy lòng nhân đạo, tư tưởng nhân văn của nhà bác học Yersin.
Phòng khám từ thiện miễn phí A. Yersin ra đời từ năm 1993 đến nay, hàng tuần khám và cấp thuốc miễn phí cho bà con nghèo ở Nha Trang – Khánh Hòa và các nơi khác, với sự tài trợ thường xuyên của công ty Khánh Việt. Tập đoàn Vin Group cũng đã giúp đỡ những năm gần đây.
Hơn 25 năm qua, Hội Ái mộ Yersin luôn quan tâm đỡ đầu cho các cháu học sinh nghèo hiện học trường THCS Yersin ở Suối Cát, cũng như trao giải thưởng Yersin cho học sinh thi xuất sắc quốc gia tại tỉnh Khánh Hòa, giúp đồng bào bị bão lụt ở các tỉnh xa cũng như trong tỉnh.
Và cứ mỗi năm, đến ngày giỗ của A. Yersin (ngày 01/3) và ngày sinh (ngày 22/9), Hội Ái mộ Yersin phối hợp cùng viện Pasteur Nha Trang và các cơ quan trong tỉnh tổ chức lễ trang trọng thành kính xem như một vị tiền nhân được hậu thế trân trọng yêu quý và tri ân sâu đậm. Vì thế Hội Ái mộ Yersin đã nhận được nhiều phần thưởng quý giá của nhà nước. Thật là hiếm có người nước ngoài được nhân dân Việt Nam ta quý mến và ngưỡng mộ đến nỗi đưa vào miếu thờ như một vị bồ tát.
Nha Trang – Khánh Hòa đã hình thành một hệ thống công trình hữu nghị mang dấu tích Alexandre Yersin: bảo tàng, thư viện Yersin, Viện Pasteur Nha Trang, Viện Vacxin Nha Trang, Công viên Yersin trên đường Trần Phú B, Khu mộ Yersin, Trường THCS Yersin ở thành phố Nha Trang và xã Suối Cát (Cam Lâm), Khu du lịch Hòn Bà cùng với các công trình khác trên cả nước.
Nhiều thành phố lớn Hà Nội, Nha Trang, Sài Gòn Đà Lạt có đường mang tên nhà bác học A. Yersin. Thành phố Nha Trang nơi mảnh đất A. Yersin đã từng sống và làm việc, đường Xóm Cồn, Lầu ông Năm tiếp theo sẽ được UBND tỉnh nghiên cứu và phục chế lại, sẽ là một công trình văn hóa, mang nhiều ý nghĩa lớn và là sự thể hiện sâu sắc lý “uống nước nhớ nguồn”, “ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, lòng thủy chung, tình nghĩa của người Nha Trang – Khánh Hòa, của mỗi người dân Việt Nam đối với nhà khoa học A. Yersin.
Khu mộ bác sĩ A. Yersin tại xã Suối Dầu, Cam Lâm, Khánh Hòa
Bác sĩ Yersin ra đi vào cõi vĩnh hằng hơn 70 năm và biết bao biến đổi thăng trầm của lịch sử nhưng với tấm lòng kính mến, biết ơn nhà bác học không hề suy giảm.
Yersin đã góp phần làm đẹp cho Nha Trang – Khánh Hòa và Việt Nam hơn một thế kỷ qua và vẻ đẹp ấy càng thêm rạng rỡ trước con mắt bạn bè quốc tế, cùng với từng bước phát triển và hội nhập càng sâu rộng của Việt Nam.
Hội Ái mộ Yersin hơn 25 năm qua đã phát huy, kế thừa lòng nhân đạo, tư tưởng nhân văn của Yersin, để thế kỷ 21 sẽ là thế kỷ khoa học của nhân văn và tình yêu đời với con người mà Yersin là một biểu tượng rực rỡ nhất.
Nhân dịp kỷ niệm ngày sinh của Yersin sắp đến 22/9/2017 – Hội Ái mộ A.Yersin sẽ tổ chức 25 năm thành lập Hội Ái mộ A.Yersin và đồng thời trao giải thưởng cho học sinh xuất sắc kỳ thi quốc gia năm nay tại khách sạn Yasaka – Sài Gòn – Nha Trang./.
TS. Nguyễn Thị Thế Trâm –
Chủ tịch Hội Ái mộ Yersin tỉnh Khánh Hòa