Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa có 40 tổ chức phi chính phủ nước ngoài đã được cấp phép hoạt động. Hầu hết các tổ chức PCPNN chấp hành tốt quy định pháp luật Việt Nam và tỉnh Khánh Hòa, thực hiện đầy đủ các cam kết với chính quyền, địa phương và góp phần triển khai những chương trình, dự án, phi dự án hữu ích với mục đích nhân đạo, hỗ trợ phát triển, đóng góp tích cực trong sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh, đáp ứng nhanh yêu cầu thiết thực của dịa phương. Trong giai đoạn từ năm 2020-2022, tỉnh Khánh Hòa có khoảng 30 tổ chức phi chính phủ nước ngoài đến hoạt động viện trợ tại tỉnh, với 32 khoản viện trợ dự án và phi dự án và tổng vốn viện trợ đạt hơn 972 ngàn USD (tương đương khoảng 23 tỷ đồng).
Tuy nhiên, công tác vận động viện trợ PCPNN thời gian qua vẫn chưa đáp ứng đầy đủ so với nhu cầu thực tế của tỉnh. Số lượng các tổ chức được cấp phép hoạt động khá nhiều nhưng giá trị viện trợ chưa tương xứng, các dự án với quy mô nhỏ và tính bền vững không cao. Một số tổ chức PCPNN sau khi được cấp Giấy phép hoạt động tại tỉnh chưa triển khai hoặc triển khai hoạt động viện trợ PCPNN mang tính thời vụ, chưa phát huy hết những tiềm năng và thế mạnh trong thời gian hoạt động tại tỉnh. Có thể thấy nguyên nhân là do các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh chưa chủ động đánh giá nhu cầu, xây dựng hồ sơ dự án căn cứ trên tình hình thực tế ở địa phương để kêu gọi, thu hút nguồn vốn PCPNN; công tác giám sát, đánh giá dự án viện trợ tại địa bàn tỉnh chưa thật sự đạt hiệu quả cao.
Bên cạnh đó, nguyên nhân khách quan xuất phát từ một số nội dung các quy định về công tác PCPNN khi triển khai trong thực tế vẫn còn một số bất cập, cải cách thủ tục hành chính vẫn còn rườm rà; thời gian cấp Giấy phép hoạt động vẫn chưa được đảm bảo, còn kéo dài so với thời hạn quy định, nhất là đối với một số tổ chức có địa bàn ở nhiều tỉnh thành, việc thu thập đầy đủ các văn bản của các cơ quan có thẩm quyền đúng quy trình, quy định đôi khi còn chậm, làm chậm tiến độ thẩm định và cấp giấy phép đối với các tổ chức, ảnh hưởng đến hoạt động của các tổ chức PCPNN và những người dân được hưởng lợi từ các dự án viện trợ.
Nhằm khai thông những “điểm nghẽn” và đẩy mạnh có hiệu quả công tác PCPNN, từ năm 2020, tỉnh Khánh Hòa đã ban hành Quyết định số 2703/QĐ-UBND ngày 06/10/2020 Chương trình tăng cường hợp tác và vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2020 – 2025. Để cụ thể hóa các nội dung Chương trình này, tỉnh Khánh Hòa tổ chức Hội nghị vận động xúc tiến vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài (năm 2022 và 2023) để thông tin và kêu gọi các tổ chức phi chính phủ nước ngoài ưu tiên viện trợ một số dự án cụ thể như: cung cấp trang thiết bị y tế cho các trung tâm y tế huyện, nâng cấp cơ sở vật chất trường học ở hai huyện miền núi Khánh Sơn, Khánh Vĩnh và các chương trình hỗ trợ an sinh cho một số xã khó khăn trên địa bàn tỉnh.
Hội nghị xúc tiến vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài 2023 tại Khánh Hòa
Bên cạnh đó, Hội nghị là dịp để các tổ chức PCPNN trình bày những vấn đề còn bất cập trong quá trình triển khai thực hiện hoạt động tại Việt Nam nói chung và tỉnh Khánh Hòa nói riêng, đồng thời các cơ quan có thẩm quyền lắng nghe, giải đáp các vấn đề về thủ tục liên quan đến một số nội dung trong các Nghị định về quản lý các tổ chức phi chính phủ nước ngoài như: Nghị định 80/2020/NĐ-CP ngày 08/7/2020 về quản lý và sử dụng viện trợ không hoàn lại không thuộc hỗ trợ phát triển chính thức của các cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài dành cho Việt Nam, Nghị định 58/2022/NĐ-CP ngày 31/8/2022 của Chính phủ về đăng ký và quản lý hoạt động của các tổ chức phi chính phủ nước ngoài tại Việt Nam.
Từ thực trạng nêu trên, tôi xin đề xuất một số giải pháp nhằm khắc phục những tồn tại về quản lý hoạt động các tổ chức PCPNN đã được đề ra như:
Một là, tăng cường công tác tuyên truyền nội dung Nghị định và các văn bản về quản lý công tác PCPNN của trung ương và tỉnh Khánh Hòa đến các tổ chức PCPNN và các sở ban ngành có liên quan đến công tác PCPNN để kịp thời nắm bắt chủ trương, đường lối, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước về công tác PCPNN trong tình hình mới.
Hai là, các cơ quan có liên quan công tác PCPNN cần khắc phục những tồn tại về việc giản lược các quy trình, rút ngắn thời gian làm thủ tục đăng ký và triển khai hoạt động của các tổ chức PCPNN tại địa phương. Ngoài ra, các tổ chức PCPNN cần chủ động thực hiện đúng và đầy đủ theo các quy định, hạn chế những trường hợp thiếu sót hồ sơ, thông tin trong quá trình làm hồ sơ của các thủ tục đăng ký, gia hạn, làm chậm quá trình thủ tục của các tổ chức.
Ba là, tăng cường trao đổi thông tin về nhu cầu viện trợ PCPNN của tỉnh Khánh Hòa nói chung đến các tổ chức PCPNN đã có giấy phép hoạt động tại Việt Nam nhằm thu hút hơn nữa các tổ chức đến hỗ trợ địa phương góp phần nâng cao đời sống người dân, an sinh xã hội cho cộng đồng.
Việc cải cách công tác quản lý các tổ chức và hoạt động PCPNN ở trung ương nói chung và tỉnh Khánh Hòa nói riêng có ý nghĩa quyết định tác động đến môi trường vận động viện trợ của các địa phương Việt Nam; nâng cao hình ảnh của Việt Nam trong quá trình hoạt động vận động viện trợ PCPNN; qua đó tăng cường hợp tác và nâng cao hiệu quả nguồn viện trợ phi chính phủ nước ngoài để thúc đẩy quan hệ của nhân dân Việt Nam với các nước trên thế giới, góp phần giảm nghèo, phát triển kinh tế – xã hội và thúc đẩy phát triển bền vững phù hợp với bối cảnh ở Việt Nam hiện nay./.
| Năm 2023, tỉnh Khánh Hòa đã vận động và tiếp nhận 16 khoản viện trợ dự án và phí dự án từ các tổ chức PCPNN, tổ chức quốc tế và đã giải ngân được hơn 708 ngàn USD (tương đương 17,5 tỷ đồng). |
Ý Nhi